Nastolatek w świecie

Karty pracy dla nastolatków. Wsparcie w pracy terapeutycznej z młodzieżą doświadczającą trudności emocjonalnych i kryzysów. Zestaw ma 108 stron (format: e-book, plik pdf do wydruku).

W środku:

Samouszkodzenia . . . . . . . . . . strona 13
Wyjaśnienie, czym mogą być samouszkodzenia, jakie są ich przejawy. Plakat daje podstawy do rozmowy i rozpoznania tego, co uszkadzającego wobec swojego ciała prezentuje nastolatek. Zachęca się także do wypisania swoich pomysłów.

Jak reagować? . . . . . . . . . . strona 14
Strona informacyjna dla rodziców i opiekunów. Daje wskazówki, jak poradzić sobie w sytuacji, gdy dziecko się samookalecza. Może być użyta w rozmowie z rodzicami, a także jako plakat informacyjny np. w gazetce szkolnej lub na zebraniach z rodzicami.

Rodzicu . . . . . . . . . . strony 15 i 16
Karty refleksji dla rodzica. Jest to pomoc w zrozumieniu swoich uczuć i emocji dotyczących trudnej sytuacji. Autorefleksja zachęca do wyrażenia własnych uczuć, poszukiwania wsparcia oraz daje przestrzeń na wyrażenie swoich zmartwień i obaw.

Sytuacje – myśli – emocje – zachowania . . . . . . . . . . strona 17
Karta do omówienia procesu pomiędzy sytuacją, w jakiej się znajdujemy, a naszymi reakcjami. Wyjaśnienie wpływu myśli na nasze emocje.

Błędne koło samouszkodzeń . . . . . . . . . . strona 18
Omówienie mechanizmu powstawania chwilowej ulgi podczas samookaleczania i wzrostu poczucia wstydu i trudnych emocji zwiększających poczucie cierpienia.

Sposoby myślenia . . . . . . . . . . strona 19
Plakat psychoedukacyjny dla młodzieży i rodziców do rozmowy na temat pułapek w myśleniu w celu lepszego ich identyfikowania.

Dlaczego? . . . . . . . . . . strona 20
Ćwiczenie pomagające w dyskusji nad powodami, dla których ktoś się samookalecza. Warto omówić, czy któryś z tych powodów jest szczególnie bliski nastolatkowi. A może pojawi się coś, czego tu nie ma – wtedy można to dopisać.

Co to dało? . . . . . . . . . . strona 21
Zachowanie człowieka najczęściej ma coś na celu. Warto o tym porozmawiać z nastolatkiem: Co dało mu samouszkodzenie? Czym dla niego było? Czy znajduje w tym jakieś korzyści? Jaką rolę spełniło?

Co się kryje za moją raną? Lista potrzeb . . . . . . . . . . strony 22 i 23
Ćwiczenie wspomagające refleksję nad potrzebami, które są niezaspokojone lub które są w dużym deficycie. Z podanej listy potrzeb można wybrać kilka ważnych dla nastolatka i zastanowić się, w jakim obszarze potrzeby są niezaspokojone i jak można to zmienić.

Co powiedziałaby mi moja rana? . . . . . . . . . . strona 24
Ćwiczenie wspierające nabieranie perspektywy w sytuacji trudnej. Kiedy zdarzają się samookaleczenia, nie myślimy racjonalnie i nie zauważamy przychodzących do nas myśli i wywołujących ich emocji. Jest to dobra podpowiedź, jak zdystansować się od sytuacji i spojrzeć na to z innej strony.

Sortowanka: sposoby raniące i sposoby na radzenie sobie z problemem . . . . . . . . . . strony 27–29
Ze stron 28 i 29 wytnij opisy zachowań i posortuj je w rozmowie na zachowania krzywdzące (ręka z raną) i zachowania pomocne (ręka z bandażem).

Praca na sesjach (plakat dla nastolatka) . . . . . . . . . . strona 30
Podane zostały przykładowe tematy, które warto poruszać z nastolatkiem w kryzysie. Dobrze jest także uzupełnić plakat o tematy wnoszone przez nastolatka i na ich podstawie zaplanować interwencje terapeutyczne.

Zastrzyk endorfin . . . . . . . . . . strona 31
Karta do wypisania sposobów na pobudzenie poziomu endorfin bez użycia dotychczasowych sposobów samouszkodzeń.

Karty myśl – emocja . . . . . . . . . . strony 32–43
Karty służące do sortowania emocji i zastanowienia się, jaka myśl je wywołała, a także na odwrót – zidentyfikowania myśli i dobrania do nich emocji, które po nich odczujemy.

Łańcuch sytuacja – myśl – emocja . . . . . . . . . . strona 44
Ćwiczenie wspomagające refleksję podczas tygodnia, jakie sytuacje w naszym życiu wywołały konkretne myśli, wpływające na nasze emocje (samopoczucie). Można wykorzystać jako arkusz samoobserwacji w ramach pracy własnej.

Automatyczne myśli negatywne . . . . . . . . . . strona 45
Na plakacie w chmurkach są przykładowe, często występujące negatywne myśli. Nastolatek może zaznaczyć, które z tej listy dotyczą jego, lub podać swoje. Po prawej stronie plakatu znajdują się pytania, które pomagają podważyć negatywne myślenie.

Moje refleksje . . . . . . . . . . strona 46
Karta wspierająca nastolatka w refleksji na temat dotychczasowych zasobów i wyjątków. Wspólnie szukamy, co innego, nieraniącego robił, aby regulować trudne emocje. Szukamy także zewnętrznego wsparcia i zasobów zewnętrznych.

Przykładowe sposoby, które pomogą mi przezwyciężyć myśli i impulsy do zrobienia sobie krzywdy . . . . . . . . . . strony 47 i 48
Wizualny plakat do omówienia przykładowych sposobów – baza do dalszej rozmowy, co może wykorzystać nastolatek. Warto znaleźć jak najwięcej jego pomysłów i umieścić na stronie 48.

Karta radzenia sobie . . . . . . . . . . strona 49
To tygodniowy rejestr – karta do pracy własnej dla nastolatka służąca do notowania użytych sposobów radzenia sobie w trakcie tygodnia.

Lista marzeń . . . . . . . . . . strona 50
Myślenie pozytywne i dbanie o swoje marzenia i pragnienia jest ważne. Pielęgnuj to, zapisując swoje marzenia na karcie. Pomyśl, jakie małe kroki możesz zrobić, żeby się do nich przybliżyć.

Dziennik moich małych sukcesów . . . . . . . . . . strona 51
Ćwiczenie wspomagające docenianie się. Wypisz w najbliższym tygodniu małe sukcesy, coś, co Ci się udało, co Cię ucieszyło. W trudnych chwilach przyjemne momenty szybko ulatują z pamięci. Mając je na kartce, łatwiej możesz do nich wrócić.

Rozwiązywanie problemów . . . . . . . . . . strony 52 i 53
Karty wspierające logiczne rozwiązywanie trudności, uwzględniające zyski i straty. Prześledź kroki analizy problemu, a na karcie ze strony 53 zapisz argumenty za i przeciw wymyślonemu rozwiązaniu trudności.

Myśli tygodnia . . . . . . . . . . strona 54
Kiedy trapią nas trudne myśli, wydaje nam się, że nic nie możemy z nimi zrobić. Kiedy są w naszej głowie, odnosimy wrażenie, że nie mamy nad nimi kontroli. Wyciągnij je ze swojej głowy i przelej na papier – odzyskasz nad nimi choć częściową kontrolę. Możesz je wtedy skreślić, zmiąć, pociąć albo zapisać w innej, bardziej racjonalnej formie, gdy nauczysz się tego z terapeutą.

Dbanie o siebie – czego potrzebuję . . . . . . . . . . strony 55–61
Spróbuj pomyśleć o wszystkich rzeczach, których potrzebują Twoje ciało, mózg i serce. O rzeczach, które sprawią, że będziesz czuć i myśleć w zdrowy i racjonalny sposób. Zapisz je w odpowiednich symbolach – skorzystaj z gotowych pomysłów i wykaż się kreatywnością, tworząc własne odpowiedzi.

Kryzysowy plan . . . . . . . . . . strona 62
Wypełnij tę kartę i w momencie kryzysu ją wyciągnij – miej ją przy sobie w plecaku, w portfelu. Skorzystaj z pomysłów ustalonych z terapeutą lub innym zaufanym dorosłym.

Mój plan bezpieczeństwa . . . . . . . . . . strona 63
Zauważ swoje sygnały ostrzegawcze, stwórz listę osób do pomocy w kryzysie i zadbaj o możliwość właściwego poradzenia sobie w trudnym momencie, gdy przyjdzie chęć na samookaleczenie.

Techniki dystrakcyjne . . . . . . . . . . strony 64 i 65
Dobrze jest posiadać umiejętności, które w trudnych momentach pomogą nam opanować napięcie i przekierować myślenie. Sprawdź propozycję znanych technik dystrakcyjnych. Wypróbuj, które działają na Ciebie, i jeśli masz pomysł, to stwórz swoje propozycje.

Umiejętności TIPP . . . . . . . . . . strona 66
Są to zachowania na wywoływanie zmian chemicznych w organizmie, których celem jest szybkie ostudzenie skrajnych emocji. Warto ich spróbować, aby uniknąć potrzeby samouszkodzeń.

Radzę sobie z… . . . . . . . . . . strona 67
Zagraj ze sobą w bingo. Spróbuj rzeczy z listy. Po wykonaniu ich, skreśl je. Sprawdź, jakie emocje wywołają.

5 możliwości . . . . . . . . . . strona 68
W każdym kolorze tęczy zapisz swój pomysł na poprawę humoru w trudnej sytuacji.

Pomysły . . . . . . . . . . strona 69
Wypełnij kartę swoimi pomysłami na spokój, relaks, dobry humor, miłe rozpoczęcie dnia. Wypisz ich jak najwięcej i codziennie sprawdzaj jeden.

Nowy język . . . . . . . . . . strony 70 i 71
Kiedy jesteś w kryzysie, do głowy przychodzą bardzo negatywne myśli związane z pułapkami poznawczymi. Używasz wtedy języka „nigdy, nic, zawsze” – są to uogólnienia. Spróbuj znaleźć inne, bardziej racjonalne słowa, tak aby poczuć się lepiej ze swoimi myślami.

W trakcie . . . . . . . . . . strona 72
Na karcie w odpowiednich miejscach zapisz rzeczy, które są w Twoim życiu dobre i które Cię cieszą. Niech będą Twoją siłą, motywacją do dalszych działań i starania się w powstrzymywaniu od autouszkodzeń. Mogą to być najdrobniejsze rzeczy, piosenki, zwierzęta, osoby, wspomnienia – wszystko, co ma dla Ciebie znaczenie.

5-4-3-2-1 . . . . . . . . . . strona 73
Korzystając z technik mindfulness oraz uważności do znalezienia spokoju, uruchom swoje zmysły, aby pomogły Ci w odwróceniu uwagi i odnalezieniu równowagi. Powtarzaj ćwiczenie, kiedy zaczynasz odczuwać niepokój.

Kolorowanka mindfulness . . . . . . . . . . strona 74
Aby się uspokoić, pokoloruj żyrafę jak najdokładniej. Zrób to w skupieniu, kierując swoje myśli wyłącznie na czynność kolorowania. Gdy Twoje myśli zaczną uciekać, celowo skieruj je na TU i TERAZ i ćwicz swoje sterowanie uważnością podczas tego zadania.

Dziennik wdzięczności . . . . . . . . . . strona 75
Praktykuj wdzięczność i afirmuj swój dzień. Znajdź w nim nawet najmniejsze rzeczy, które były dobre – może spokojny spacer na przystanek autobusowy, dobra kanapka na śniadanie, fajna muzyka lecąca na słuchawkach. Zauważ pozytywne rzeczy dookoła i ciesz się lepszym nastrojem. Gdy wejdzie Ci to w nawyk, łatwiej będziesz sobie radzić z przypływem trudnych emocji, bo szybciej zauważysz, że mimo przykrych rzeczy otaczają Cię także te dobre.

Pełen spokój . . . . . . . . . . strona 76
Metoda oddychania i odzyskiwania jasnego umysłu. Oddychanie natlenia organizm, minimalizując odczucia napięcia i stresu. Przejdź trening uważnego oddychania i ciesz się natlenieniem organizmu i większym rozluźnieniem. Powtarzaj codziennie, w miarę potrzeb.

Problemy ze snem? Jak zadbać o dobry sen . . . . . . . . . . strony 77–79
Sen to bardzo ważny aspekt organizmu. Brak odpowiedniego wypoczynku wpływa na napięcie i trudności z koncentracją oraz powoduje rozdrażnienie. Spójrz na oba plakaty – dowiedz się, co możesz dla siebie zrobić, aby pozytywnie wpłynąć na proces zasypiania i relaksu. Wypróbuj te sposoby przez najbliższe tygodnie i zauważ, co Ci służy.

Od A do Z . . . . . . . . . . strona 80
Znajdź swoje cechy, możliwości, umiejętności, talenty i wszystko to, co pozwala Ci na co dzień przetrwać, radzić sobie i funkcjonować mimo trudności.

Co się kryje w mojej głowie? . . . . . . . . . . strony 81 i 82
Zapisz lub narysuj wszystkie myśli, trudności. Myśli zapisane, to takie, nad którymi mamy większą kontrolę. Szczególnie gdy się niepokoisz lub nie możesz zasnąć – warto sięgnąć po kartkę i spisać te myśli, „wyrzucając” je z głowy.

Wyhoduj lepsze myśli . . . . . . . . . . strona 83
Zapisz dobre, bezpieczne myśli, które pomogą Ci przetrwać. Mogą to być rzeczy, na które czekasz, które są dla Ciebie ważne, Twoje marzenia, coś, co usłyszałeś.

Jaki masz humor? . . . . . . . . . . strona 84
Artyści często malują to, co czują. Używają jasnych kolorów, gdy czują się szczęśliwi lub podekscytowani. Niektórzy używają grubych, ciężkich linii, gdy są smutni lub źli. Narysuj swój nastrój. Stosuj różne techniki.

Co pięknego wyrośnie? . . . . . . . . . . strona 85
Zapisz, co lub kto pomaga Ci rozkwitać. Co możesz osiągnąć bez samookaleczeń i zachowań ryzykownych? Co pozwala Ci dojrzewać i sobie radzić?

Gdy jest już źle… . . . . . . . . . . strony 88–98
W momencie kryzysu, gdy nachodzi Cię ochota na samouszkodzenia, wypróbuj różne techniki, które mogą pomóc rozładować napięcie. Miej pod ręką akcesoria pomagające pokonać kryzys i używaj ich zamiast czegoś, co Cię rani. Wypróbuj wszystkie sposoby i wybierz te, które sprawdzają się najlepiej.

Dbanie o umysł przez ciało . . . . . . . . . . strony 99 i 100
Zapoznaj się z plakatem, w jaki sposób możesz poprawić swój stan psychiczny, dbając o swoje ciało. Na stronie 100 w formularzu tygodniowym zaznaczaj, co udało Ci się zrobić, jaki zdrowy nawyk wcieliłeś w życie, aby polepszyć swój stan. Korzystaj z małych kroków – każda zmiana w dobrą stronę, nawet ta malutka, jest lepsza niż żadna.

W jakiej strefie są dziś Twoje uczucia? . . . . . . . . . . strona 101
Zastanów się, w jakiej strefie są dziś Twoje uczucia. Co może pomóc Ci przejść do zielonej strefy? Co Cię relaksuje, odpręża? Wypisz swoje pomysły i zacznij ich realizację od tego, który najłatwiej wprowadzić w życie.

„Dbajnik” . . . . . . . . . . strona 102
Zapisz sposoby, które wykorzystałeś od ostatnich sesji z terapeutą, aby zadbać o siebie. Oceń ich przydatność.

Wizja siebie. Mój portret . . . . . . . . . . strona 103
Wykonaj zadanie, a w jego drugiej części spójrz na siebie czulej, jakbyś używał ulubionego filtra do zdjęć. Wyłap swoim czulszym okiem zalety i zaakcentuj swoje mocne strony.

Mój dzień . . . . . . . . . . strona 104
Korzystając z tego planu, stwórz swój plan dnia, który pomoże Ci złapać równowagę między obowiązkami, szkołą a przyjemnością. Uwzględnij w nim to, co jest dla Ciebie wspierające i po czym czujesz się lepiej.

Moja przyszłość . . . . . . . . . . strona 105
Puść wodze fantazji, marz. Co by było, gdybyś nie przeżywał trudności i lepiej sobie z nimi radził? Co chciałbyś przeżyć, czuć, czego doświadczyć? Zastanów się, co możesz zrobić, aby choć odrobinę się do tego zbliżyć. Co lub kto jest Ci potrzebny do pomocy? Co Ci się przyda?

Dzienna doza afirmacji . . . . . . . . . . strona 106
Afirmuj, mów o sobie dobrze. W fiszki wpisz to, w co chcesz wierzyć i jak chcesz się czuć. Doceń siebie, swoje przeżycia. Miej fiszkę z afirmacją przy telefonie, w plecaku, w portfelu. Korzystaj z nich. Możesz także poprosić kogoś bliskiego o tworzenie takich afirmacji dla Ciebie, abyś codziennie dostawał jakąś nową i z taką myślą szedł w swój dzień.

Plakaty . . . . . . . . . . strony 107 i 108

---

Zestaw ma 108 stron (format: e-book, plik pdf do wydruku).
Uwaga! Ten materiał jest w formie elektronicznej.
Zobacz przykładowe strony:

---

AUTORKI

Urszula Demczuk
Psycholog o specjalności neurobiopsychologia, pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny, logopeda. Jest trenerem umiejętności społecznych, prowadzi zajęcia grupowe dla dzieci i  młodzieży z trudnościami emocjonalnymi, spektrum autyzmu, ADHD, niedostosowaniem społecznym.  W pracy jej ulubionym narzędziem jest praca na zasobach i mocnych stronach, czego nauczyła  się podczas szkoleń Kids Skills oraz Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. Prywatnie  miłośniczka zumby i gotowania.

Monika Cybulska
Psycholog z zawodu i zamiłowania. Związana zawodowo z dziećmi i młodzieżą oraz rodzicami i  nauczycielami, współprowadząca zajęcia z Treningu Umiejętności Społecznych. Ma doświadczenie  w prowadzeniu warsztatów i szkoleń, pracuje indywidulanie i grupowo z dziećmi i  nastolatkami. W trakcie szkolenia z Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej. Prywatnie  uwielbia snowboard zimą, wycieczki rowerowe latem i podróże.