Kiedy z dzieckiem do psychologa?
Szczególną specjalizacją psychologiczną jest psychologia dziecięca, której zadaniem jest rozumienie i diagnoza trudności psychologicznych wieku dziecięcego oraz pomoc dzieciom i młodzieży (i ich rodzicom) w przezwyciężaniu problemów.
Do psychologa dziecięcego warto zgłosić się zawsze w dwóch sytuacjach:
- Kiedy w życiu dziecka następuje zmiana, która potencjalnie może mieć wpływ na jego stan psychiczny.
Do takich sytuacji należą między innymi:
- Zmiana szkoły,
- Zmiana miejsca zamieszkania,
- Śmierć osoby znaczącej lub traumatyczna sytuacja w rodzinie (długotrwała choroba, śmierć),
- Rozwód lub rozstanie się rodziców,
- Nowe dziecko w rodzinie,
- Nowy partner.
Każde dziecko jest inne – jedno poradzi sobie z przeprowadzką bez żadnego problemu, a drugie, odcięte od przyjaciół i tego, co zna, może np. zacząć wagarować lub nabawić się psychosomatycznych migren. Konsultacja psychologiczna z psychologiem dziecięcym pozwala rodzicom lepiej przygotować siebie i dziecko na zmianę oraz dostrzec ewentualne sygnały tego, że dziecko nie radzi sobie z emocjami.
- Kiedy pojawiają się zaburzenia lub zmiany zachowania u dziecka.
Bo to może świadczyć o tym, że dziecko ma trudności emocjonalne, z którymi sobie nie radzi. Zmiany, na które rodzic powinien być wyczulony to m.in.:
- Nadmierne reakcje stresowe (rozdrażnienie, problemy z koncentracją),
- Nadwrażliwość lub brak wrażliwości na bodźce,
- Problemy somatyczne – niewyjaśnione bóle brzucha, głowy, wymioty, trudności z zasypianiem, wtórne moczenie nocne, mutyzm,
- Trudności z budowaniem relacji z rówieśnikami, chęć odosobnienia,
- Widoczna i wyraźna zmiana zachowania (dziecko, które lubiło szkołę, zaczyna jej unikać, dziecko żywe i głośne staje się ciche i spokojne),
- Wyraźna zmiana priorytetów u dziecka (np. całkowita utrata zainteresowania dotychczasowym hobby, nadmierna koncentracja na określonym temacie.
Z pomocy psychologa można skorzystać zawsze, kiedy pojawiają się trudności wychowawcze czy edukacyjne. Pomoc psychologiczna dla dziecka jest wyrazem troski rodziców o jego dobrostan.
Psycholog na NFZ i prywatnie. Wszystko, co warto wiedzieć
W jakich sytuacjach należy udać się po pomoc do psychologa? W czym może pomóc psycholog, kiedy problem dotyczy dziecka? Ile kosztuje wizyta i czy jakie są alternatywy dla długich kolejek u psychologa na NFZ?
Co leczy psycholog?
Psycholog, tak jak psychiatra i psychoterapeuta, zajmuje się psychiką człowieka. Jego zadaniem jest diagnoza oraz pomoc i wsparcie pacjenta, który doświadcza problemów i kryzysów emocjonalnych.
Psycholog to osoba, która ukończyła studia psychologiczne. Nie jest lekarzem, a psychoterapeutą może zostać, jeśli odbędzie dodatkowe szkolenia. Nie każdy psycholog jest psychoterapeutą (i nie każdy psychoterapeuta psychologiem).
Psycholodzy pracujący z pacjentami mogą mieć różne specjalizacje, zależne od tego, jakimi problemami pacjenta się zajmują (np. psycholog – seksuolog, psycholog dziecięcy, psycholog specjalista uzależnień, psychoterapeuta).
Choć miejsce pracy psychologa to poradnia psychologiczna (bądź poradnia zdrowia psychicznego) to tak naprawdę zadaniem psychologa nie jest doradzanie pacjentowi, co ma zrobić lub jak się zachować. Jego praca polega na zdiagnozowaniu problemu pacjenta i wsparcie go w tym, by pacjent sam znalazł najlepsze dla siebie rozwiązanie.
Po co chodzi się do psychologa?
Po to, aby:
- Zorientować się w tym, na czym polegają nasze problemy, jakiego rodzaju pomocy potrzebujemy (np. czy konieczne będą leki, psychoterapia, czy może doraźne działanie),
- Poprawić jakość swojego życia psychicznego, lepiej funkcjonować,
- Przeprowadzić diagnozę psychologiczną (np. dla celów medycznych, dowodowych),
- Uzyskać orzeczenie psychologiczne w określonym celu (np. badanie psychologiczne dla osób występujących o pozwolenie na broń)
Kiedy chodzi się do psychologa?
- Kiedy psychicznie czujemy się źle (obniżony nastrój, stres) i chcemy podnieść jakość swojego życia,
- Kiedy w naszym życiu nastąpiły duże zmiany, z którymi nie potrafimy sobie poradzić (np. rozpad związku, strata bliskiej osoby, utrata pracy),
- Kiedy takie zmiany dopiero nastąpią i chcemy się na nie przygotować,
- Kiedy wymagają tego określone przepisy (np. badanie psychologiczne jest wymagane do podjęcia określonej pracy).
Ile kosztuje wizyta u psychologa?
Cena za wizytę prywatną u psychologa różni się w zależności od regionu, a niekiedy również renomy i specjalizacji psychologa. Średni koszt wizyty to 100 – 150 zł. U niektórych psychologów pierwsza wizyta jest droższa, a kolejne konsultacje nieco tańsze.
Aktualny cennik usług psychologicznych w zależności od specjalizacji:
- Psycholog kliniczny od 100 do 120 zł za spotkanie,
- Psycholog dziecięcy od 100 do 150 zł / 50 lub 60 minut,
- Seksuolog (psycholog o specjalizacji seksuologia) od 100 do 160 zł
- Specjalista uzależnień od 70 zł (psychoterapia grupowa) do 160 zł,
- Psycholog dla par od 130 do 200 zł (cena za parę),
- Psycholog – psychoterapeuta (posiadający uprawnienia do prowadzenia psychoterapii) 130 – 200 zł / 50 min.
Wizyta u psychologa na NFZ jest bezpłatna.
Psycholog na NFZ czy prywatnie?
Niekwestionowaną zaletą, jaką ma psycholog na NFZ jest brak kosztów wizyty, która dla osoby ubezpieczonej, jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Minusem skorzystania z pomocy psychologa z funduszu jest dość długi (lub bardzo długi) czas oczekiwania na pomoc. Aby móc skorzystać z pomocy psychologa w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, trzeba mieć skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.
Ile czeka się na psychologa w Polsce?
Niestety na konsultację diagnostyczną w poradni zdrowia psychicznego w niektórych rejonach czeka się nawet kilka miesięcy. W teorii na stronie terminyleczenia.nfz.gov.pl można sprawdzić, jaki jest czas oczekiwania w danym ośrodku na wizytę, ale często dane są nieaktualne. Trzeba je weryfikować samodzielnie.
Co robić, kiedy pomoc psychologiczna potrzebna jest jak najszybciej?
W takiej sytuacji pozostają trzy opcje:
- Prywatna wizyta u psychologa (odpłatna, średni koszt wizyty u psychologa podano powyżej),
- Rozwiązania tymczasowe bezpłatne – np. ośrodek interwencji kryzysowej, telefony wsparcia i zaufania pomagające w nagłych kryzysach, różnego rodzaju stowarzyszenia i fundacje, pomagające osobom z konkretnymi problemami,
- Centrum Zdrowia Psychicznego – gdzie pomoc uzyskuje się w ciągu trzech dni. Niestety usługi Centrów są dostępne tylko w niektórych miastach, dla mieszkańców niektórych dzielnic (jest to rządowy program pilotażowy, który potrwa do połowy 2021 roku).
Uwaga! Pomoc Ośrodków Interwencji Kryzysowej jest nastawiona na wsparcie osób w kryzysie – nie jest to rozwiązanie długofalowe. Z kolei stowarzyszenia czy fundacje często działają na bazie wolontariatów i nie zawsze zapewniają w pełni profesjonalną pomoc.
Kiedy psycholog, a kiedy psychiatra?
Psychiatra, w odróżnieniu od psychologa, posiada możliwość stosowania w leczeniu środków farmakologicznych. Może to robić, ponieważ jest lekarzem medycyny i ma ogólną wiedzę o działaniu organizmu oraz tym, jak na niego działają leki.
Jako lekarz, psychiatra może też kierować pacjenta na leczenie do szpitala, oraz może zdecydować tym, że pacjent nie jest zdolny do pracy i wypisać mu zwolnienie. Psycholog nie posiada takich uprawnień.
To, czy w danej sytuacji iść do psychologa, czy do psychiatry nie zależy jednak od tego, co może zrobić każdy ze specjalistów, lecz od charakteru problemów i odczuwanych trudności.
Do psychologa udaj się wtedy, kiedy:
- Masz przez dłuższy czas (np. kilka tygodni) obniżony nastrój, czujesz się nieswojo, zauważasz, że jakość Twojego życia spadła,
- Miewasz problemy ze snem, czujesz się zestresowany,
- Jakość twojego życia erotycznego się pogorszyła. Nie odczuwasz satysfakcji, spadło ci libido,
- Zauważasz zmiany we własnym zachowaniu (lub mówią ci o tym bliscy): łatwo się irytujesz i wpadasz w złość lub stałeś się milczący, daleki,
- W Twoim życiu wydarzyła się duża zmiana, z którą nie potrafisz sobie poradzić (rozstanie, rozwód, utrata pracy, śmierć osoby bliskiej, choroba własna lub w rodzinie),
- Nadużywasz alkoholu, leków, substancji psychoaktywnych, odczuwasz przymus robienia czegoś (np. grania, chodzenia na siłownię).
Do psychiatry udaj się wtedy, kiedy:
- Miewasz myśli samobójcze,
- Masz napady lękowe, kołatanie serca,
- Miewasz luki w pamięci, których nie potrafisz wyjaśnić,
- Masz objawy somatyczne (czujesz się źle, chorujesz) a badania nie dają żadnej diagnozy i nie wykazują konkretnej choroby fizycznej,
- Miewasz omamy wzrokowe lub słuchowe, uważasz, że ktoś cię śledzi, podsłuchuje, czujesz się zagrożony.
Granica między tym, kiedy z danym problemem udać się do psychologa, a kiedy do psychiatry jest płynna. W stanach obniżonego nastroju niekiedy będzie potrzebna pomoc farmakologiczna, a niekiedy wystarczy psychoterapia.
Dlatego, jeśli nie potrafisz zadecydować, do którego specjalisty należy się udać, zgłoś się do któregokolwiek z nich. Psychiatra i psycholog znają nawzajem swoje kompetencje i jeśli uznają, że z problemem lepiej poradzi sobie kolega po fachu, skierują cię do odpowiedniego specjalisty. Przy problemach ze zdrowiem psychicznym, najważniejsze jest, by zacząć szukać pomocy i ich nie bagatelizować.