Kiedy do psychiatry z dzieckiem? 

W przypadku dzieci pomoc psychiatryczna w Polsce jest na wyjątkowo niskim poziomie. Mamy za mało specjalistów, a kolejki są bardzo długie. Nie pomaga też wstyd, jaki odczuwają rodzice, którzy muszą iść z dzieckiem do psychiatry. Problemy nieletnich zamiata się pod dywan, czego efektem jest jeden z najwyższych w Europie wskaźników samobójstw wśród dzieci i młodzieży. 

Tymczasem problemy psychologiczne i psychiatryczne pojawiają się (wg. danych WHO) u około 10-20% dzieci i młodzieży. Mogą być reakcją na coś (np. doświadczany stres, problemy emocjonalne, zmiany) lub mogą być efektem wrodzonych problemów (spektrum autyzmu, ADHD, depresja endogenna). 

Im szybsza pomoc, tym mniejsze szkody w psychice i emocjach dziecka i tym lepsze efekty i rokowania na przyszłość. Dlatego nie warto zwlekać, tylko jak najszybciej umówić się na konsultację, kiedy pojawiają się pierwsze sygnały tego, że dziecko może mieć problemy psychiatryczne.

psychiatra dziecięcy

Do psychiatry dziecięcego trzeba zgłosić się wtedy, kiedy: 

  • Dziecko zachowuje się w sposób nietypowy, niezrozumiały, odmienny od standardów (np. nie reaguje bądź nadmiernie reaguje na bodźce, jest apatyczne lub nadmiernie pobudzone), 
  • U dziecka pojawiają się objawy silnego stresu – silne napady lękowe, wtórne moczenie nocne, mutyzm (dziecko przestaje mówić). 
  • Dziecko zwierza się z zamiaru podjęcia lub podejmuje próby samobójcze, 
  • Dziecko się samookalecza, 
  • U dziecka pojawiają się wyraźne i nagłe wahania nastrojów, dziecko bywa agresywne wobec innych osób, zwierząt, rodzeństwa. 

Co ważne, wizyta u psychiatry dla dzieci wcale nie musi od razu odbywać się w obecności dziecka. Bardzo często lekarz zbiera najpierw wywiad od rodziców i na podstawie przekazanego przez nich obrazu problemu decyduje o tym czy konieczna jest wizyta i spotkanie z dzieckiem, czy może lepiej skierować rodzinę do poradni psychologicznej lub innego specjalisty. 


Psychiatra na NFZ i prywatnie. Co leczy, specjalizacje, jak uzyskać pomoc? 

W jakich sytuacjach potrzebna jest pomoc psychiatryczna? Jak znaleźć dobrego psychiatrę? Lepiej chodzić do psychiatry prywatnie czy na fundusz? Jak wygląda pomoc psychiatryczna dla dzieci? 

Co leczy psychiatra? 

Psychiatria zajmuje się diagnozą i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Typowe choroby, z którymi ma do czynienia psychiatra to: 

  • Depresja, 
  • Zaburzenia psychotyczne, 
  • Schizofrenia i choroba dwubiegunowa, 
  • Uzależnienia i kompulsje, 
  • PTSD (zespół stresu pourazowego), 
  • Nerwica, 
  • Zaburzenia psychosomatyczne,
  • Zaburzenia odżywiania i obrazu ciała. 

Pierwszym zadaniem psychiatry jest diagnoza zaburzenia oraz ocena czy i jakie leczenie należy wdrożyć. Narzędziami psychiatrii są farmakoterapia i psychoterapia, ale psychiatra może skierować pacjenta również do psychologa w celu uzyskania pomocy psychologicznej. Warto zauważyć, że o ile każdy psychiatra może przepisywać leki, kierować pacjenta do szpitala oraz wydawać zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy, to nie każdy może prowadzić psychoterapię (potrzebne są specjalne uprawnienia i specjalizacje). 

Specjalizacje lekarza psychiatrii 

Choć psychiatria sama w sobie jest specjalizacją, psychiatrzy mogą dodatkowo specjalizować się w: 

  • uzależnieniach, 
  • psychiatrii dzieci i młodzieży, 
  • seksuologii, 
  • psychoterapii, 
  • psychogeriatrii (opieka psychiatryczna osób starszych), 
  • neuropsychiatrii. 
psychiatra

Psychiatra na NFZ czy prywatnie? 

Z usług lekarza psychiatry można skorzystać zarówno „na fundusz”, czyli bezpłatnie dla osób ubezpieczonych, jak i prywatnie (odpłatnie). 

Ile kosztuje psychiatra? 

Koszt wizyty jest uzależniony od lokalizacji oraz renomy lekarza. 

  • Średnia cena za poradę psychiatryczną w Polsce to 120-150 zł, ale w większych miastach koszt wizyty może wynosić 200 zł, a nawet 250 zł. 
  • Wizyta u psychiatry z tytułem profesora to wydatek rzędu 300 zł. 
  • Bardzo często pierwsza wizyta jest nieco droższa, a kolejne o 20-30 zł tańsze. 
  • Wizyty domowe lekarza psychiatry to koszt 400-500 zł. 

Psychiatra na NFZ – terminy 

Czas oczekiwania na pierwszą wizytę psychiatryczną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego jest różny w różnych rejonach kraju i może mocno różnić się w zależności od przychodni. Najbliższe terminy można sprawdzić na stronie terminyleczenia.nfz.gov.pl jakkolwiek często bywają one nieaktualne. 

Osobie, która szuka najbliższego możliwego terminu, pozostaje de facto zadzwonienie do wszystkich podmiotów, które oferują pomoc psychiatryczną i dopytanie o najbliższy wolny termin. Ich listę można znaleźć na stronie terminyleczenia.nfz.gov.pl wpisując miejscowość oraz nazwę świadczenia. 

Jeśli jesteś w kryzysie i potrzebna ci natychmiastowa pomoc, a psychiatra w okolicy nie ma wolnych terminów, możesz skorzystać z doraźnego wsparcia telefonów zaufania lub pomocy Ośrodka Interwencji Kryzysowej. 

Czy do psychiatry trzeba skierowanie? 

Nie, do psychiatry nie potrzeba mieć skierowania. Jest ono wymagane tylko do psychologa. 

Warto pamiętać o tym, że jeśli pacjent nie jest w stanie samodzielnie pójść na wizytę do poradni (np. jest seniorem, osobą niedołężną, niesamodzielną), opiekę psychiatryczną w warunkach domowych można uzyskać w Zespole Leczenia Środowiskowego. Jednostki te realizują również interwencje rodzinne. 

Czy lepiej skorzystać z pomocy psychiatry prywatnie, czy państwowo? 

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Długie terminy oczekiwania na wizytę w poradni oraz przemęczenie lekarzy, którzy nierzadko ze względu na zbyt dużą ilość pacjentów pracują „na akord”, skłaniają do wyboru lekarza prywatnie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że jeśli potrzebna będzie psychoterapia, to koszt prywatnego leczenia może być w skali miesiąca dość wysoki.

Psychiatryczne leczenie farmakologiczne jest też leczeniem bardzo złożonym – pacjenci reagują na leki w różny sposób i nierzadko dobór właściwych leków do konkretnego schorzenia, które może mieć różne obrazy i objawy, trwa długo. Z tego powodu trudno mówić o tym, że psychiatrzy na NFZ są lepsi czy gorsi od swoich kolegów po fachu, którzy prowadzą prywatne praktyki. 

Kiedy psychiatra, a kiedy psycholog

Czy z moim problemem powinienem iść do psychologa, psychiatry czy może do psychoterapeuty? 

To, który specjalista będzie najlepszym wyborem, zależy od charakteru i nasilenia problemów. Do psychiatry należy bezwzględnie zgłosić się wtedy, kiedy: 

  • Masz myśli samobójcze, 
  • Masz omamy wzrokowe lub słuchowe, zauważasz rzeczy, których nie ma, 
  • Masz poczucie, że jesteś obserwowany, śledzony, 
  • Pojawiły się wyraźne, nagłe, zmiany w Twoim zachowaniu. 

W wielu przypadkach osoba z zaburzeniami psychicznymi nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia (osoba, która ma omamy lub jest w fazie manii, uważa, że to co przeżywa, jest realne i normalne), dlatego jeśli jesteś osobą bliską osoby, która ma powyższe objawy, nie wahaj się i skonsultuj jak najszybciej z psychiatrą. 

Jeśli mimo tego, nadal zastanawiasz się, do którego specjalisty się wybrać, możesz też dopytać swojego lekarza rodzinnego. Do psychologa i tak potrzebne jest skierowanie od lekarza uprawnionego do ich wystawiania (np. lekarza rodzinnego czy psychiatry).