Nie wstydź się

Nie bądź nieśmiały.

Albo jeszcze gorzej – nie wstydź się.

Czujesz to wielkie poczucie zażenowania i frustracji, gdy ktoś sprzeda Ci taką złotą radę? Nie wiadomo, co z nią zrobić.

A teraz wyobraź sobie, że słyszysz to, gdy jesteś nastolatkiem, a więc przeżywasz właśnie masę emocji naraz, próbujesz odnaleźć się w tym świecie, zyskać przyjaciół i, co najważniejsze, nie zgubić w tym siebie.

Gdy mówisz „nie bądź nieśmiały” – każesz człowiekowi jakimś nie być, a więc jakby zrezygnować z części siebie.

Gdy mówisz „nie wstydź się” – wypunktowujesz głośno czyjś wstyd, ale w taki sposób, że finalnie emocja ta staje się większa. Ponadto każesz temu człowiekowi jej nie czuć.

No dobra, to co zamiast tego? Jak pomóc nastolatkowi poczuć się pewniej?

Nieśmiałość to pewna ostrożność w wykonywaniu działań i w kontaktach międzyludzkich. Może mieć różne źródła – od typu osobowości po różne traumy. To może być chwilowy stan, który minie, albo cecha mocno zakorzeniona w osobowości człowieka.

Nieśmiałość może wymagać Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) i ćwiczenia sposobu komunikacji. Takie zajęcia zwiększą zasób narzędzi nastolatka do radzenia sobie w różnych sytuacjach. To dodaje pewności.

Bądź dorosłym, przy którym nieśmiały nastolatek czuje się bezpiecznie.
Okazuj miłość tak, żeby nastolatek czuł, że go kochasz (kochaj jego językiem miłości).
Słuchaj go i nie bagatelizuj jego problemów.
Nie zaprzeczaj jego emocjom;
Bądź obecny, gdy tego potrzebuje,
Razem rozwijajcie jego pasje.
Zwróć uwagę, jak nastolatek reaguje na porażki, pomóż mu stosować pozytywną narrację, która jest zgodna z faktami i sam nie używaj wyrażeń typu „ale jestem beznadziejny, znowu przypaliłem naleśnika” – bo to, że przypaliłeś naleśnika nie sprawia, że jesteś beznadziejny. Zamiast tego możesz powiedzieć „ten naleśnik mi się nie udał”. I tyle. Przypalony naleśnik nie ma nic wspólnego z Twoją wartością. Słowo ma potężną moc i wpływa na samopoczucie i poziom pewności siebie.
Nigdy nie porównuj nastolatka do innych, tylko do… niego samego z wczoraj, przedwczoraj i lat wstecz… to jedyny odnośnik, z którego można korzystać, gdy chce się zważyć czyjeś postępy i osiągnięcia.
Mów, co widzisz w nim dobrego i co w nim cenisz, ale niech to nie będą wymuszone i ogólne słowa – wskaż przykłady zachowania nastolatka, które Ci zaimponowały lub wywołały dumę.
Warto posługiwać się psychoedukacją (np. wyjaśnić, dlaczego komunikat typu JA jest efektywniejszym sposobem wyrażania swoich potrzeb niż komunikat typu TY );
Nastolatek najwięcej uczy się przez tzw. „modelowanie” – a modelem… jesteś Ty. Nastolatek w pewnym stopniu naśladuje Twój sposób mówienia, zachowania i reagowania, chociaż sam jeszcze o tym nie wie (i pewnie zarzeka się, że tak nie jest). Więc sam też pracuj nad swoją pewnością siebie.
Przypominaj nastolatkowi, że jego poczucie wartości zależy tylko od niego samego, a sama „wartość” jest niezmiennie wysoka od początku do końca jego życia;
Gdy nieśmiałość sięga już poziomu fobii społecznej, należy skorzystać z pomocy specjalisty.

Czy te rady są proste? No, proste, Mógłby je napisać człowiek bez wykształcenia pedagogicznego i innego z rzędu psychologii. Ale nie ma nic bardziej wspierającego niż bycie dobrym, obecnym, wspierającym i zaufanym człowiekiem dla innego człowieka.

_______________________________________________________________

Sprawdź nasze materiały, dzięki którym możesz pomóc nastolatkowi zbudować jego pewność siebie 🙂