Emocja: POCZUCIE WINY - Perspektywa pierwsza - Psychologia Dziecka
Instrukcja obsługi DZIECIĘCYCH EMOCJI

Poniższy tekst jest fragmentem – wydanej przez nasz portal – “Instrukcji obsługi dziecięcych emocji” autorstwa psycholog Pauliny Wocka-Zyla. Jeśli jesteś zainteresowany całością, zajrzyj tutaj: https://psychologiadziecka.org/ebooki/instrukcja-obslugi-dzieciecych-emocji/

Poczucie winy pierwszy raz odczuwane jest przez dzieci w wieku dwóch, trzech lat. Jej pojawienie się oznacza rozwój dojrzałości emocjonalnej dziecka. Emocja ta może się pojawić w następujących sytuacjach:

  • wyrządzenie komuś krzywdy;
  • sprawienie komuś przykrości;
  • przekroczenie granicy (swojej lub innych);
  • zachowanie się niezgodnie z normami społeczno-moralnymi;
  • popełnienie czynu zabronionego lub nielegalnego;
  • niespełnienie oczekiwań (swoich, rodziców lub innych ważnych osób).

Dzięki socjalizacji młody człowiek dowiaduje się, co jest dobre, a co złe, czego się od niego oczekuje i wymaga, a czego powinien się wystrzegać. Jeśli z jakiegoś powodu dziecko postępuje wbrew temu „nieformalnemu kodeksowi”, zaczyna odczuwać poczucie winy.

Czy to dobrze, czy źle?

  • Dobrze, ponieważ głównie osobowości antyspołeczne i psycho-patyczne nie odczuwają tej emocji.
  • Dobrze, ponieważ orientując się, że zachowały się niepoprawnie, mogą naprawić swój błąd. Może to być konkretna lekcja życiowa. Jeśli coś „zepsułaś” lub „zepsułeś”, napraw to poprzez np. przyznanie się do winy i przeprosiny, odkupienie zniszczonej rzeczy lub w inny sposób, w zależności od popełnionego czynu.
  • Niedobrze, jeśli poczucie winy jest nieproporcjonalne do przewinienia, nieuzasadnione i niekonstruktywne lub jest wynikiem postawienia sobie zbyt wysokiej poprzeczki w zakresie oczekiwań dotyczących zachowania, utrzymania relacji, osiągnięć szkolnych, zawodowych lub innych.

Przykład:

Dziecko nie odczuwa radości, nadmiernie zadręcza się negatywnymi myślami, brakuje mu energii i nie ma ochoty na spotkania z rówieś-nikami z następujących powodów:

  • Kilka przegranych meczy sparingowych w ostatnim miesiącu;
  • Pogorszenie relacji z przyjaciółką z powodu nieuczestni-czenia w jej przyjęciu urodzinowym;
  • Zbicie ulubionego wazonu babci;
  • Ujawnienie tajemnicy kolegi.

Mając do czynienia z dzieckiem nadmiernie wrażliwym i żyjącym w nadmiernym poczuciu winy z powyżej wymienionych powodów lub podobnych, mądry rodzic powinien do problemu podejść następująco:

  • podjąć wraz z dzieckiem próbę obiektywnej analizy wydarzenia;
  • rozpoznać i omówić z dzieckiem nielogiczne argumenty dotyczące zmartwienia;
  • określić, na ile dziecko miało wpływ na daną sytuację, a na ile była ona (sytuacja) niezależna od intencji dziecka;
  • zastosować technikę odwróconej roli (jak oceniłabyś/ oceniłbyś swojego przyjaciela w tej sytuacji);
  • przypomnieć dziecku o tym, że nikt nie jest nieomylny i o prawie do błędu i słabości;
  • przypomnieć dziecku o sytuacjach, w których zachowało się zgodnie ze swoim systemem wartości;
  • pomóc dziecku w zadośćuczynieniu.

Dodatkowo, warto podjąć niemalże detektywistyczne śledztwo, które ujawni jaka rzeczywista emocja kryje się za poczuciem winy. Poczucie winy to tak zwane uczucie rzekome, które jest wynikiem własnych interpretacji oraz wyobrażeń. I tak na przykład:

  • uzyskanie gorszych wyników na treningu może wiązać się z niepokojem o utratę miana najlepszego sportowca w drużynie;
  • pogorszenie relacji z przyjaciółką może wiązać się z zazdrością o inne znajomości swojej przyjaciółki;
  • zbicie ulubionego wazonu babci może wiązać się z lękiem przed karą;
  • ujawnienie tajemnicy kolegi może wiązać się z zakłopotaniem.

Jeśli odkryjemy faktyczną przyczynę zmartwienia naszego dziecka, będziemy mogli służyć skuteczniejszą i szybszą pomocą.

Cały e-book: Instrukcja obsługi dziecięcych emocji

Instrukcja obsługi DZIECIĘCYCH EMOCJI

Możesz zajrzeć również do naszego sklepiku:
https://psychologiadziecka.org/sklep

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *